Wat is Catan?

Catan is een gezelschapsspel dat in 1995 bedacht werd door Klaus Teuber. Deze Duitser harkte meteen meerdere spellenprijzen binnen. In 1998 werd het spel ook in het Nederlands uitgebracht door 999 Games.

Een potje Catan duurt ongeveer een uur tot anderhalf uur. Dat maakt het ideaal om te spelen tijdens een gezellige familieavond. Het basisspel Catan is bedoeld voor 3 tot 4 spelers vanaf 10 jaar.

Het gezelschapsspel Catan neemt je mee in de geschiedenis. Een tijd waarin steden door ridders werden verdedigd, er veel in grondstoffen werd gehandeld en veel nieuwe dorpen werden gebouwd. Verzamel verschillende grondstoffen zodat jij je eigen straten, dorpen en steden kunt bouwen. Hoe meer dorpen en steden je beheert, des te groter is de kans dat er nieuwe grondstoffen binnen komen. Zorg er dus voor dat je je rijk zo snel mogelijk vergroot!

Waarom is Catan zo leuk?

In Nederland alleen al werden al meer dan 1,5 miljoen exemplaren verkocht. Wereldwijd staat de teller op meer dan 27 miljoen exemplaren. Een echte klassieker dus die inmiddels al in meer dan 25 talen vertaald werd. Maar wat maakt Catan nu zo'n populair spel?

Succesformule

Catan heeft spelregels die snel uitgelegd kunnen worden waardoor het vergelijkbaar is met spellen die we allemaal kennen uit onze kindertijd. Maar wat anders is, is dat je het spel meer zelf in de hand hebt en meer tactische keuzes moet maken. Er is een perfecte balans tussen strategie en geluk. Het spel valt zowel in de smaak bij families als bij veelspelers. Door de hoge herspeelbaarheid voelt het spel telkens anders en raak je het niet snel beu. 

De interactie

De populariteit van Catan heeft ongetwijfeld te maken met het onderhandelen tussen spelers (want laat ons eerlijk zijn, vonden we dat ook niet het leukste stuk aan Monopoly?). Spelers hebben geregeld elkaars hulp nodig bij het bouwen van hun nederzettingen. Het is dan ook niet ongewoonlijk dat er op een gemiddelde Catan-avond een aantal schapen voor graan, erts, steen of hout worden verhandeld. Daarbij probeert natuurlijk elke speler het maximale uit de onderhandelingen te halen.

Het succes volgens de designer

Het succes ligt volgens Teuber zelf in het feit dat het spel niet over oorlog gaat (zoals de meeste strategiespellen van die tijd), waardoor het interessanter was voor vrouwen. De nadruk ligt op creatie, en niet op vernietiging. Klaus Teuber bedacht nog meer spellen die goede recensies kregen, maar geen enkel spel was zo succesvol als De Kolonisten van Catan. Het succes is hem echter zeker niet naar het hoofd gestegen. "De roem vind ik een beetje ongemakkelijk. Ik wil gewoon spellen ontwikkelen.” zegt hij in een interview.

Hoge herspeelbaarheid

Catan blijft ook na meerdere keren spelen spannend. Het heeft de ideale speelduur: niet te lang, maar ook niet te kort. Doordat je het bord bij elk spel anders kan opstellen, zal je telkens nieuwe strategieën moeten bedenken.

Je kan elkaar dwars zitten

Er zitten verschillende pestelementen in het spel: de struikrover, je kan beslissen om niet met iemand te onderhandelen, je kan een nederzetting bouwen op een cruciale plaats voor een andere speler, ... En dat vinden we natuurlijk stiekem wel heel erg leuk! Behalve als het onszelf overkomt ;)

Het eerste moderne bordspel!

Catan is wellicht één van de eerste 'moderne' bordspellen. Deze moderne bordspellen zijn een alternatief voor spellen zoals Risk en Monopoly waarbij de speler relatief weinig keuzes heeft. Een modern bordspel werkt erg opbouwend en de uitkomst van het spel blijft lang open. Catan is daarom perfect als instapspel naar wat meer complexere gezelschapsspellen. Andere voorbeelden van goede instapspellen zijn Carcassonne en Ticket to Ride. 

Hoe speel je Catan?

Hieronder kan je kort lezen hoe je het basisspel van Catan speelt. Lees je niet graag spelregels? Dan kan je hier ook een uitlegvideo vinden.

De spelers zijn kolonisten op het eiland Catan, dat uit 21 hexagonale landtegels bestaat. Elke ronde leveren sommige van deze tegels grondstoffen op (afhankelijk van de worp van de dobbelsteen). Enkel wie een stad of dorp rond deze tegels heeft, profiteert hiervan. Het is dus in je belang om je nederzettingen talrijk en op de goede locatie te bouwen. Die nederzettingen leveren trouwens ook overwinningspunten op! Ten slotte kan je ook ontwikkelingskaarten kopen. Deze kunnen je een voordeel of extra punten opleveren. De speler die als eerste 10 overwinningspunten heeft behaald, wint het spel.

Wat heb je nodig om Catan te spelen?

Om De Kolonisten van Catan te kunnen spelen heb je een basisdoos nodig. De basisdoos kan je ondertussen al in verschillende uitvoeringen vinden. Er zit bijvoorbeeld een basisspel in de Catan Big Box (samen met heel wat grote en kleinere uitbreidingen). Maar er zijn ook diverse verjaardagsedities uitgekomen waar zowel het basisspel als de uitbreidingen in zitten.

Wat zijn de beste uitbreidingen van Catan?

Ben je nog maar pas begonnen met het spelen van Catan? Dan ben je vast wel even zoet met enkel het basisspel. Maar voor de doorwinterde Catan-speler zijn er heel wat uitbreidingen beschikbaar. We raden altijd aan om eerst één nieuwe uitbreiding onder de knie te krijgen, voordat je meerdere uitbreidingen gaat mixen. In dit handige overzicht zie je trouwens welke spellen allemaal met elkaar te combineren zijn. 

De beste 'eerste' uitbreiding: De Zeevaarders

Dit is de eerste uitbreiding die we aanraden als je je verder wilt verdiepen in Catan. De Zeevaarders uitbreiding voegt eenvoudige nieuwe elementen toe zoals bootjes en eilanden, maar de basis van het spel blijft ongeveer gelijk.

De beste 'tweede' uitbreiding: Steden & Ridders

Wil je de wereld van Catan nog verder ontdekken? Dan zorgt deze uitbreiding voor meer uitdaging. In Steden & Ridders moeten de spelers het eiland beschermen tegen binnenvallende barbaren. Hierdoor is meer planning en strategie vereist.

Een nieuwe spelervaring: Kooplieden & Barbaren en Piraten & Ontdekkers

Deze twee uitbreidingen bieden de fervente Catanspelers weer vele uren speelplezier! Kooplieden & Barbaren biedt een verzameling nieuwe elementen waaronder 4 varianten en 5 scenario's. Piraten & Ontdekkers bevat naast scenario's ook 3 missies!

Meer uitdaging: Schatten, Draken en Ontdekkingsreizigers

Deze uitbreiding bevat 6 scenario's die vooral bedoeld zijn voor Catan-fans die ervaring hebben met de uitbreidingen Zeevaarders en Steden & Ridders en graag uitdagende scenario's spelen. Ze bevat ook veel extra materiaal indien je zelf graag een scenario zou willen maken.

Nog meer uitdaging: De legende van...

Wil je nog meer uitdaging en dit gecombineerd met andere uitbreidingen? Dan kan je kiezen voor De Legende van de Veroveraars (i.c.m. Steden & Ridders) of De Legende van de Zeerovers (i.c.m. Zeevaarders). Beide uitbreidingen zijn dus enkel te spelen in combinatie met het basisspel én de uitbreiding waarbij ze horen. Ze bevatten scenario's die je meenemen in de geschiedenis van Catan.

Catan voor 5 en 6 spelers: 5/6 Spelers Uitbreidingssets

Speel je graag Catan maar bestaat jouw spelersgroep uit 5 of 6 spelers? Dan is de Catan Uitbreidingsset voor 5 tot 6 spelers iets voor jou! Deze uitbreidingsset bevat groene en bruine spelerscomponenten en extra tegels waarmee je het eiland van Catan groter kan maken. Doordat je met meer speelt, is er meer handel en interactie mogelijk! Hou er wel rekening mee dat het spel hierdoor iets langer kan duren. 

Wil je ook de uitbreidingen met 5 of 6 spelen? Dan heb je sowieso de uitbreidingsset van het basisspel nodig, alsook de uitbreiding zelf én de uitbreidingsset 5/6 spelers (van deze uitbreiding).

Catan Speelmatten: Desert, Islands & Atoll

Ben je op zoek naar een andere manier om Catan te spelen? Dan zijn er Catan Playmats met verschillende vernieuwende scenario's. De speelmatten zijn van hoge kwaliteit en zorgen voor extra spelcomfort. Heb je enkel het basispel van Catan, dan neem je best de speelmat Desert. Speelde je al Catan met de Zeevaarders-uitbreiding, dan kies je voor de speelmat Islands. Bij de uitbreiding van Steden en Ridders hoort dan weer de speelmat Atoll.

Wat zijn de beste varianten van Catan?

Naast een hele boel uitbreidingen heeft Catan ook een hoop Stand Alones. Voor deze spin-offs heb je het basisspel niet nodig.

De Opkomst van de Inca's

Met deze standalone bevind je je in de wereld van de Inca's. Deze variant bevat enkele innovatieve spelmechanismen en maakt het belangrijker om nog strategischere keuzes te maken. 

Game of Thrones

Waan je in de wereld van de hitserie van Game of Thrones! Deze variant in het thema van de bekende HBO-reeks duurt iets langer (90 minuten) en heeft wat moeilijkere regels (14+). Het spel bevat prachtige miniaturen. Benieuwd wat er nog in de doos zit? Bekijk hier de unboxing video.

Catan Kosmonauten

In deze futuristische versie van Catan reizen de spelers door de ruimte in de hoop rijke planeten of vriendelijke wezens te ontdekken. Maar ruimtepiraten en zwarte gaten kunnen op ieder moment voor gevaar zorgen. Deze variant is complexer (12+) en duurt langer (120 minuten) dan het basisspel.

Nog meer Catan

Catan Big Box

De droom van elke Catan-speler: een grote doos met het basisspel én meerdere uitbreidingen. Sinds het bestaan van Catan zijn er al verschillende versies van de Big Box verschenen. Ze hebben telkens een lichtjes andere inhoud, maar zijn dus ideaal voor spelers die zeker verder willen gaan in de wereld van Catan!

Catan Reiseditie

Deze compactere versie van Catan is handig om overal mee naartoe te nemen. Het spelbord bestaat niet uit losse tegels, bevat lades waardoor je alle onderdelen makkelijk samen kan houden én een handig dobbelbakje. Nog interessant om te weten: deze versie kan je ook met 2 spelen.

Catan Dobbelspel

Het Catan Dobbelspel duurt maar 15 minuutjes en kan je al spelen vanaf 7 jaar. Je kan het zelfs in je eentje spelen. Net als bij het basisspel bouw je dorpen, straten, steden en ridders. Dit doe je door in 3 worpen de juiste grondstoffen te verzamelen. 

Catan: Het Snelle Kaartspel

Het Catan kaartspel bevat veel elementen van het basisspel, waaronder ook de interactie tussen de spelers. Het is van speelduur echter wat korter (zo'n 30 minuten) en van regels wat makkelijker (voor spelers vanaf 8 jaar). 

Catan: Het Duel

Zoals de titel al doet vermoeden is dit spel bedoeld voor 2 spelers. Dit is de nieuwe versie van het spel 'De Vorsten van Catan'. Doordat je één tegen één speelt komt er net wat meer tactiek en strategie aan te pas. Het spel duurt iets korter dan het gewone basisspel, maar heeft wel dezelfde moeilijkheidsgraad (vanaf 10 jaar).

Wat is het verschil tussen de oude en nieuwe versie?

In 2012 ging Catan wereldwijd een grote verandering door. Het spel kreeg een verfrissende update en kreeg enkele handige verbeteringen. Maar de grootste verandering was wellicht de overgang van houten speelonderdelen naar gedetailleerdere plastic componenten. Hierdoor is de oude versie niet goed te combineren met de nieuwe versie. Tegenwoordig vind je in de meeste winkels enkel nog de nieuwe plastic versie. Er bestaat wel nog een aanpassingsset waardoor je de nieuwe en oude versies met elkaar kan combineren.

Wat is het verschil tussen Catan en De Kolonisten van Catan?

Niets! Het spel heette origineel De Kolonisten van Catan, maar omwille van verwijzingen naar het koloniale verleden, werd er in 2014 beslist om de naam te veranderen naar gewoonweg Catan. Het begrip 'kolonisten' werd daarom uit de spellen gebannen. In de volksmond wordt het spel wel nog vaak afgekort tot 'De kolonisten'.

Catan voor twee spelers

Het basisspel Catan is niet bedoeld voor twee spelers. Wil je Catan toch met twee spelers spelen? Dan vind je deze extra regels in de uitbreiding Kooplieden en Barbaren. Maar je kan ook hier de spelregels voor Catan met twee spelers downloaden. Je kan ook kiezen voor de reiseditie (2-4 spelers) of een zelfstandige variant zoals Catan: Het Duel, Catan: Het Snelle Kaartspel of Catan: Het Dobbelspel.

Catan voor kinderen

Wil je Catan spelen met kinderen jonger dan 10 jaar? Dan is er Catan Junior, speciaal voor kinderen van 6 tot 9 jaar. Het spel heeft heel wat gelijkenissen met het gewone spel, maar is wat eenvoudiger van regels. Daardoor is het ook leuk voor volwassenen om mee te spelen. Het heeft daarnaast ook nog eens een cool piratenthema! Er komt geen tekst in het spel voor, waardoor het spel ook geschikt is voor kinderen die niet vlot kunnen lezen. 

Leuke weetjes over Catan

Wist je dat...

⇒ Klaus Teuber eigenlijk orthodontist van beroep is?
⇒ Het originele spelontwerp van Klaus Teuber zowel het basisspel als de uitbreiding Zeevaarders bevatte. De uitgever was echter bang dat het spel te ingewikkeld zou worden en splitste het daarom op.
⇒ De eerste versie die Teuber bedachte maar liefst 10 uur duurde!
⇒ Maar liefst 1 op de 5 huishoudens in Vlaanderen en Nederland een spel van de Catan-serie heeft.
⇒ Het bordspel zelfs al in populaire TV-series verscheen zoals The Big Bang Theory
⇒ Verschillende media zoals Wall Street Journal riepen het spel uit als 'Monopoly-killer'.
⇒ Ook de twee zonen van Klaus, Benjamin en Guido, meehelpen met het ontwikkelen van de Catan-spellen.
⇒ Je zelfs online een recept vindt voor Catankoekjes!
⇒ Er kleurplaten van Catan online te vinden zijn! Ideaal voor kleine avonturiers
⇒ Je speeltips kan krijgen van de Nederlandse Kampioene Catan?